Tuka kag Magtangra

T

Gin-ukay, ginkaraykay kag ginbaluskay,
Kang luyaw nga manok ni tatay,
Ang kahapon nga bungsod kang mga dahon
Nga ginsilhig, gintipon ni nanay sa kilid-balay.
Abi mo ginwas-agan kang bomba, nga nagrinapta karon.

Munga nga may pito ka pisu – itum, puti kag abo-abuhon,
Ang sara, gasiburo, gapangluya, gaturo ang sip-on.
“Kruting! Kruting!” Kurutay ko sa munga, halin sa akun bintana.
Sanglit wara may nakita nga taho nga may dara bubod nga sarabwagun,
Sa ramo nga ginbaluskay, ang munga padayon ang pangahig kag panuka-tuka.

Hala ukay, karaykay, baluskay, pangahig kag tuka, para ang butsi mabuta
Mga pisu gin-atipan, ginpainom sa tubigan kang sanggol nga nahigtan,
Ginapadalundonan kang tubig, sa kalangitan nagtangra.
Ugaring ang puti nga pisu nga nasiburo, kaangay ko nga garatay sa baratangan,
Nagaduyo sa binit, gapangluya, galantaw lang sa iba.

Nakita ko si nanay sa kilid-balay, nagaduyo nga daw gapamalandong
Ginhugtan ang kapot sa tingting, kag nagpirung,
Ang haron kag sirak kang adlaw gasaot sa anang pungyahun;
Samtang ginahar’kan ni Amihan ang Murawon,
Ginduyan papanaog ang mga dahon nga layung.


Tuka at Tumingala

Inukay, kinaraykay at binaluskay,
Ng luyaw na manok ni Tatay,
Ang kahapong bunsod ng mga dahon
Na winalis, tinipon ni Nanay sa gilid ng bahay.
Aakalain mong sinabugan ng bomba, na kumalat na ngayon.

Inahin na may pitong sisiw— itim, puti at kulay-abo,
Ang isa, may sakit, nananamlay, tumutulo ang sipon.
“Kruting! Kruting!” tawag ko sa inahin mula sa aking bintana.
Dahil walang may makitang tao na may dalang pagkain na isasaboy,
Sa dahong binaluskay, ang inahin ay patuloy sa pagkaykay at panunuka.

Hala ukay, kaykay, baluskay, at tuka para ang butsi ay mapuno.
Mga sisiw ay inasikaso, pinainom sa tubigan ng sanggol na nakatali,
Pinalulunok ng tubig, sa kalangitan tumingala.
Subalit ang puting sisiw na may sakit, katulad ko na nakahiga lamang sa higaan,
Nakatunganga sa gilid, nananamlay, nanonood lang sa iba.

Nakita ko si Nanay sa gilid ng bahay, nahinto na parang nananalangin.
Hinigpitan ang kapit sa walis-tingting, at pumikit,
Ang anino at sinag ng araw sumasayaw sa kanyang pisngi;
Habang hinaharkan ni Amihan ang Murawon,
Dinuduyan pababa ang mga layang dahon.

About the author

Bea Altar

Siya ay mula sa Hamtic, Antique. Nag-aaral sa University of San Agustin. Masugid na tagapagsubaybay ng literaturang Kinaray-a.

By Bea Altar